Nederlands waterrecht van oud naar nieuw

Authors

Erik Mostert
Department of Water Management, Faculty of Civil Engineering and Geosciences, Delft University of Technology, The Netherlands
https://orcid.org/0000-0002-9546-0522
Keywords: waterrecht, omgevingswet, waterbeheer, Nederland, Europese Unie

Synopsis

Dit boek is een herziening van het boek Nederlands waterrecht voor niet-juristen uit 2019. Het behandelt niet alleen het huidige waterrecht, maar ook het waterrecht na inwerkingtreding van de Omgevingswet. Alle aspecten van het waterbeheer komen aan bod: de bestuurlijke organisatie van het waterbeheer, het waterkwaliteits- en -kwantiteitsbeheer, drinkwater en afvalwater, natuurbescherming, Europees waterrecht, ruimtelijke ordening, crisismanagement, financiering en rechtsbescherming. Het boek vereist geen juridische voorkennis en is geschikt voor iedereen op academisch of HBO niveau  die geïnteresseerd is in het waterrecht en het waterbeheer.

 

This book is a revision of the 2019 book Nederlands waterrecht voor niet-juristen. It covers not only water law before the entry into force of the Environmental Act (Omgevingswet) on 1 January 2024, but also water law after that date. All aspects of water management are covered: the administrative organisation of water management, water quality and quantity management, drinking water and wastewater, nature protection, European water law, spatial planning, crisis management, financing, and legal protection. The book requires no prior legal knowledge and suits anyone at an academic or college level interested in water law and water management.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Erik Mostert, Department of Water Management, Faculty of Civil Engineering and Geosciences, Delft University of Technology, The Netherlands

Dr. Erik Mostert is docent aan de TU Delft en geeft hier sinds 2004 het vak Waterrecht en –organisate aan aankomende ingenieurs. In zijn onderzoek heeft hij zich veel beziggehouden met de implementatie van de Kaderrichtlijn water, de organisatie van de waterschappen en grensoverschrijdend waterbeheer. Daarnaast heeft hij veel international-vergelijkend onderoek gedaan naar het waterbeheer in Nederland, Engeland, Frankrijk, Duitsland en Portugal.

References

"Towards a Theory of Legal Naturalism." Journal of Legal Studies 2(2): 97-107

(MvT Bkmw 2009, Stb. 2010, nr. 15, p. 33 en 37 https://doi.org/10.3233/GOV-2009-0199

Achttienribbe, G.E. (1997). "Onwijs over water; bespreking van het rapport"Mogelijkheden tot marktwerking in de Nederlandse watersector. H2O, 18: 546-550

Adviescollege ICT-toetsing, Advies Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO-LV),10 oktober 2022 van het (www.adviescollegeicttoetsing.nl); Nieuwsuur 12 oktober 2022, "Politieke steun voor snelle invoering omstreden Omgevingswet brokkelt af", https://nos.nl/nieuwsuur/arti-kel/2448112-politieke-steun-voor-snelle-invoering-omstreden-omgevingswet-brokkelt-af(ge-raadpleegd op 13 oktober 2022).

Allers, M.A. en C. Hoeben (2010). Besparingsmogelijkheden in het waterbeheer. Groningen: COELO

Anoniem (2005). Notitie consequenties voor het afleiden van ecologische doelstellingen uit de Workshop die 17-19 oktober is gehouden in Praag(http://www.stowa.nl/uploads/thema-downloads2/mID_4910_cID_3900_65698887_praagstowa.pdf)

Anonymus (1963).Het stroomgebied van De Dommel, 1863-1963. Boxtel: Waterschap Het Stroom-gebied van de Dommel;Yzerman,M.J.(1934).Waterschap "De Regge". Zwolle: N.V. de Erven J.J. Tijl.

Arrest van het Europese Hof van Justitie van 22.maart 2018, zaak T‑540/1(ECLI:EU:T:2018:167)

Arrest van het Hof van 7 november 2018, ECLI:EU:C:2018:882

Art.10 NBWen NBW-actueel; UvW enVNG (2005). Handreiking uitwerking kostenveroorza-kingsbeginsel VNG en UvW; Handreiking Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Unie van Waterschappen voor gemeente en waterschap om te komen tot afspraken over de kosten van stedelijk waterbeheer. Den Haag:VNG en UvW

Backes, C.W., et al. (2007). Nieuwe mogelijkheden tot regulering van waterkwaliteitseisen in Nederland. Utrecht: Centrum

Beekman, A.A. (1905-1907). Het Dijk- en Waterschapsrecht in Nederland voor 1795. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, pp. 22-35

Beleidsbesluit Binnenvisserij, Ministerie van LNV, augustus 1999

Beleidsnota Drinkwater 2021-2026; Samen werken aan een toekomstbestendige drinkwatervoorziening, april 2021.

Belonje, J. (1945). Het Hoogheemraadschap van de Uitwaterende Sluizen in Kennemerland en West-Friesland 1544-1944. Wormerveer

Berge, A.P. van den, et al. (red.) (1995).Bestrijding van de watervervuiling; Vijfentwintig jaar Wvo. Den Haag: Unie van Waterschappen

Besluit van de minister van Infrastructuur en Milieu, van 31 oktober 2019, nr. IENM/BSK-2019/222451

Besluit van deminister van Infrastructuur en Milieu, van 20 oktober 2014, nr. IENM/BSK-2014/206986, tot instelling van het Expertise Netwerk Waterveiligheid (Instellingsbesluit Expertise Netwerk Waterveiligheid).

Bestuurlijke Notitie Watertoets, oktober 2001

Bestuursakkoord Natuur (Onderhandelingsakkoord decentralisatienatuur, IPO en Kabinet, 20 september 2011).

Bijlage III Krw

Binnenlands Bestuur, 9 juni 2022, www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/kritiekge-vers-omgevingswet-door-bzk-geintimideerd

Blécourt, A.S. de (1912). Ambacht en gemeente. De regeering van een Hollandsch dorp gedurende de 17e, 18e en 19e eeuw. Zutphen: Wansleven

Blécourt, A.S. de, en H.F.W.D. Fischer (1959). Kort begrip van het oud-vaderlands burgerlijk recht Groningen:Wolters.

Boer, D.E.H. (1997). "'Roerende van der visscheryen'; Enkele aspecten van de visvangst in Holland enZeeland tot de Sint Elisabethsvloed van 1421." In: J.J.J.M. Beenakker, et al. (red.). Holland en het water in de middeleeuwen; Strijd tegen het water en beheersing en gebruik van het water. Hilversum: Verloren, pp. 115-140

Boeve, M.N., en F.A.G. Groothuijse (2014). "Programmatische aanpak in de Omge-vingswet: ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit? Wet eenvoudig beter, AMvBdiffuser en complexer?" Tijdschrift voor Omgevingsrecht, 3/4: 71-80 https://doi.org/10.5553/TO/156850122014014003003

Bolt, F., R. Bosch, et al. (2003). Aquarein: gevolgen van de Europese Kaderrichtlijn Water voor land-bouw, natuur, recreatie en visserij. Wageningen: Alterra

Bourdieu, P. (2014). On the State; lectures at the Collège de France 1989-1992. Cambridge (UK) en Malden (MA): Polity Press.

Broek, J.H.G. van den,enDresden, M.J. (2010).De Wabo in de praktijk; Juridische leidraad bij de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.'s-Gravenhage/Alphen aan den Rijn: Ministerie van Volks-huisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer/Kluwer.

Bruggen slaan; Regeerakkoord VVD -PvdA, 29 oktober 2012.

Bund für Umwelt und Naturschutz Deutschland e.v. tegen Bundesrepublik Deutsch-land, prejudiciële beslissing Hof van Justitie van de Europese Unie,1 juli 2015 (zaak C-416/13).

CBS, PBL, RIVM, WUR (2018). Begrenzing van het Natuurnetwerk en de Natura 2000-ge-bieden (indicator 1425, versie 03, 4 september 2018). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Sta-tistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen

CIS (2003). Economics and the Environment -The Implementation Challenge of the Water Framework Directive; WFD CIS Guidance Document

COELO 2022. Atlas van de Lokale lasten 2022.Groningen:COELO

Commissie Bescherming en Ontwikkeling van Buitendijks gebied in Kustplaatsen (2005).Advies. Haarlem

Commissie Togtema (1999). Waterschapsbelastingen in de 21e eeuw. Eindrapport van de Commissie onderzoek financiering. Den Haag:Unie van Waterschappen

Commission of the European Communities (2004). Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, Flood risk management, Flood prevention, protection and miti-gation. COM(2004)472 final

Common Implementation Strategy Working Group 2.2 (2003). Guidance document no. 4. Identification and Des-ignation of Heavily Modified and Artificial Water Bodies, p. 21

Common Implementation Strategy Working Group 2.2 (2003). Guidance document no. 4. Identification and Designation of Heavily Modified and Artificial Water Bodies.

Council of the European Union (2006). Statement of the Council's reasons (Interinsti-tutional File: 2006/0005 (COD), 121316//06), p. 3.

De financiering van watermaatregelen, Brochure helpdesk water, 2008. Vgl. art. 6.2.4, punt c,den e, en art. 6.2.5 Bro

Del Monte, M. en S.B. Smalowski, Understanding delegated and implementing acts, EPRS | European Parliamentary Research ServiceBriefing, July2021

Del Monte, M. en S.B. Smalowski, Understanding trilogue; Informal tripartite meetings to reach provisi-onal agreement on legislative files, EPRS | European Parliamentary Research ServiceBriefing, May 2021

Deltacommissie (2008).Samen werken met water; Een land dat leeft, bouwt aan zijn toekomst. Bevin-dingen van de Deltacommissie 2008, Deltacommissie

Deltaprogramma (2011). Werk aan de delta. Investeren in een veilig en aantrekkelijk Nederland, nu en morgen. S.l. Deltacommissie.

Dolk, T.F.J.A. (1939). Geschiedenis van hethoogheemraadschap Delfland. 's-Gravenhage: Nijhoff

Donker Curtius, D. (1835). Beantwoording der verdediging van de regtsmagt der heem-raadschappen. 's-Gravenhage:van Weelden

Drafting Group (2002).Guidance on Public Participation in relationto the Water Framework Directive; Active involvement, consultation, and public access to information. Prepared in the Framework of the Common Implementation Strategy of the European Commission and the EU Member States.

Dworak, T. en B. Görlach (2004). "Flood risk management inEurope -the development of a common EU policy."International Journal of Water Resources Devel-opment3 (2): 97-103. https://doi.org/10.1080/15715124.2005.9635249

Eisenberg, E.M. (1984). "Ambiguity as strategy in organizational communication."Com-munication Monographs51: 227-242 https://doi.org/10.1080/03637758409390197

European Commission (2020).Monitoring the application of Union law: 2020Annual Report.Brussel: European Commission

Fockema Andreae, S.J. (1934). Het Hoogheemraadschap van Rijnland. Zijn recht en zijn bestuur van den vroegsten tijd tot 1857. Leiden: Eduard IJdo

Freriks,A, A. Keessen, D. Korsse, M. van Rijswicken K. Bast-meijer (2016).Zover het eigen instrumentarium reikt: een onderzoek naar de positie van de provincie Noord-Brabant en de Noord-Brabantse waterschappen bij de realisatie van kaderrichtlijn waterdoelstellingen, met bij-zondere aandacht voor de omgevingswet. Universiteit Utrecht enUniversiteit van Tilburg,p. 16-17.

Geborgd gewogen; Advies over de geborgde zetels in waterschapsbesturen, mei 2020, bijlage bij Kamerstukken II, 27.625, nr. 501.

Gerechtshof 's-Hertogenbosch 27-08-2010, ECLI:NL:GHSHE:2019:3180

Giebels, L. (1992). "De zaak van de abandonnerende polder en de afschaffingvan de water-schapsrechtspraak in 1841." Tijdschrift voor RechtsgeschiedenisXL: 449-470, Stuurman, Wacht op onze daden https://doi.org/10.1163/157181992X00223

Gonggrijp-van Mourik, M., et al. (1986). Wro/Bro 85; De wijziging van de Wet op de Ruimtelijke Ordening en het Besluit op de ruimtelijke ordening 1985. Deventer:Kluwer

Greenwood, J. enC. Roederer-Rynning (2019),"In the shadow of public opinion: The European Parliament, civil society organizations, and the politicization of trilogues", in:Politics and Governance7(3): 316-326 https://doi.org/10.17645/pag.v7i3.2175

Groen, J.A. (1978).Een cent per emmer; Het Amsterdamse drinkwater door de eeuwen heen. Amsterdam: Stadsdrukkerij

Groningen Seaports (2007). Historie(http://www.groningen-seaports.com/x_downloads/geschiedenisgroningenseaports.pdf), geraadpleegdop 20 oktober2014. Groningen Seaports NV

Guidance document n. 13: Overall approach to the classification of ecological status and ecological potential. Luxembourg, Office for Official Publications of the European Communities (http://ec.europa.eu/environment/water/water-framework/iep/index_en.htm), p. 3)

Ham, W.van der (2004). Hoge dijken, diepe gronden. Land en water tussen Rotterdam en Gouda: een geschiedenis van Schieland. Matrijs: Utrecht

Ham, W.van der (2004). Hoge dijken, diepe gronden. Land en water tussen Rotterdam en Gouda: een geschiedenis van Schieland. Matrijs: Utrecht

Handelingen Eerste Kamer 2016-17, vergaderingnr. 29

Handreiking Stedelijk waterbeheer onder de Omgevingswet: Praktisch werk maken van wettelijke taken en maatschappelijke opgaven, versie april 2021. Den Haag: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, p. 95-96.

Handreiking Watertoets; Waarborgen voor water in ruimtelijke plannen en besluiten, oktober 2001, p. 7

Handreiking Watertoets2; Samenwerking aan water in ruimtelijke plannen, december 2003, p. 5

Havekes, H.J.M. (1999). "Het hete (hang)ijzer van de integrale Waterwet", in: A. van Hall, T.G. Drupsteen en H.J.M. Havekes (red.).De staat van water opstellen over juridische, technische, finan-ciële en politiek-bestuurlijke aspecten van waterbeheer. Den Haag:Koninklijke Vermande, pp.103-115

Havekes, H.J.M. en J.M.J. Leenen (1996). "Zuivering van afvalwater: publiek of privaat domein?" Het Waterschap(81) 14: 467-473.

Havekes, H.J.M. en W.G.M. Heldens (1998). "Tussenrapport van de Commissie Togtema."Het Waterschap83 (10): 364-368

Havekes, H.M.J. (1997). "Markt en waterbeheer?" Het Waterschap82 (17): 590-596

Heezik, A.A.S. van (2007).Strijd om de rivieren; 200 jaar rivierenbeleid in Nederland of de opkomst en ondergang van het streven naar de normale rivier. Den Haag/Haarlem: HNT Historische producties

Hemert, H. van, et al. (2011). Voorstel voor toepassings-bereik EU richtlijn overstromingsrisico's. Amersfoort:STOWA

Henderikx, P.A. (2001).Land, water en bewoning: Waterstaats-en nederzettingsgeschiedenis in de Zeeuwse en Hollandse delta in de Middeleeuwen. Hilversum:Verloren.

Het groene boekje; Woordenlijst Nederlandse taal, Van Dale Uitgevers, Utrecht / Antwerpen 2015.

Het nut van stedelijk waterbeheer; Monitor gemeentelijke watertaken 2016.Ede: Stichting Rioned, p. 6-7.

Het Waterschap2009, nr. 10, pp. 6-7.

Hill, K. en Zentral-Kommission für die Rheinschiffahrt (1966). 150 jaar Centrale Commissie voor de Rijnvaart; 150 years Central Commission for Rhine-Navigation; 150 Jahre Zentral-Kommission für die Rheinschiffahrt;150 années Commission Centrale pour la Navigation du Rhin

HJEU 20 december 2017, Case C-664/15, ECLI:EU:C:2017:987, overwegingen 71-75

HJEU 28 mei 2020, C-535/18, ECLI:EU:C:2020:391, overwegingen 91-110 en 119

HJEU, Case C‑525/12, ECLI:EU:C:2014:2202). Zie ook HJEU 7 november 2019, Cases C-105/18 tot C-113/18, ECLI:EU:C:2019:935

HJEU30 november 2006, Commissie/Luxemburg, C-32/05, ECLI:EU:C:2006:749

HJEU4 mei 2016, Commissie/Oostenrijk, C-346/14, ECLI:EU:C:2016:322, punt 66 (beves-tiging van HJEU11 september 2012, Nomarchiaki Aftodiokisi Aitoloakarnanias e.a., C-43/10,ECLI:EU:C:2012:560

Hobolt, S.B. (2016). "The Brexit vote: a divided nation, a divided continent." Journal of European Public Policy:23(9): 1-19 https://doi.org/10.1080/13501763.2016.1225785

Hoeben, C. (2003). Wie betaalt wat? Kostentoedeling bij waterschappen. Rapport 03-03, Gronin-gen: COELO (www.coelo.nl).

Hoeben, C. (2012). "Financiële verhoudingen tussen waterschappen en rijk."Tijdschrift voor Openbare Financiën, 44 (1): 58-65

Hoeben, C.(2011). "Achtergrond waterschapsbestuurders en verdeling belas-tingopbrengsten."Weekblad fiscaal recht, 6909: 764-774.

Holmes O.W. (1897), "The Path of the Law.", Harvard Law Review, p. 457 https://doi.org/10.2307/1322028

Honert Thz, J. van den (1842). Geschiedenis en beginselen der Nederlandsche wetgeving betrekkelijk de magt der hooge en andere heemraadschappen, dijk-en polderbesturen enz. Amsterdam:C.G. Sulpke en Ge-broeders Diederichs

HR 17 december 2010, zaaknr. 09/03735, overweging 4.4.6

https://doi.org/10.1177/1758573220985034

Inbreng Unie van Waterschappen voor de bespreking in de Tweede Kamer op 1 en 2 december 2021van de begroting voor het ministerie van LNV, https://unievanwaterschappen.nl/waterschappen-laat-waterkwaliteitsdossier-geen-tweede-stikstofdossier-worden (geraadpleegd op 13 oktober 2022).

Instellingsbesluit Adviescollege ICT-toetsing, Stc 2020, 61747, en www.adviescollegeicttoetsing.nl.

Invoeringswet Coördinatiewet uitzonderingstoestanden, MvT, Kamerstukken II, 23.791,nr. 3.

J. de Kruyff; Wit, C.H.E. de(1980). Thorbecke ende wording van de Nederlandse natie.Nijmegen: SUN

Jaarverslag 2013 (www.groningen-seaports.com/wp-content/uploads/LR_Jaarverslag_GroningenSeaports_2013.pdf), geraadpleegd op 7 juli 2021.

Jaarverslag Evides 2020p. 23.

Jff, J. (1995). De bestuurlijke organisatie van het waterkwaliteitsbeheer, in:A.P. van de Berge, K. Groen, H.J M. Havekes, M.A. Hofstra en J.H.A. Teulings (red.). Bestrijding van de watervervuiling; vijfentwintig jaar Wvo. Den Haag:Unie van Waterschappen: pp. 19-42(p. 28)

Judt, T. (2005). Postwar: a history of Europe since 1945. New York: Penguin

Kaika, M. en B. Page (2003). "The EU Water Framework Directive: Part 1. European Policy-making and the changing topography of lobbying."European Environment13: 314-327 https://doi.org/10.1002/eet.331

Kamerstukken 34.625.

Kamerstukken II 33.097 nr. 22

Kamerstukken II, 19.428, nr. 1, gebaseerd op het rapport van Toonen en Glim, vermeld in de voorgaande voetnoot

Kamerstukken II, 25.869, nr. 1.

Kamerstukken II, 26.700, nr. 8.

Kamerstukken II, 27.625, nr. 13

Kamerstukken II, 27.625, nr.326.

Kamerstukken II, 27.922, nr. 5

Kamerstukken II, 28.339.

Kamerstukken II, 28.808, nr. 12.

Kamerstukken II, 28.966, nr 27.

Kamerstukken II, 30.195, nr. 5

Kamerstukken II, 30.895, nr. 2; Stb. 2009, nr. 370.

Kamerstukken II, 32.304

Kamerstukken II, 33.003, nr. 3

Kamerstukken II, 33.118, nr.98, 107, BQ

Kamerstukken II, 33.441

Kamerstukken II, 33.962.

Kamerstukken II, 34.389, nr. 2.

Kamerstukken II, 34.436, nr. 3

Kamerstukken II, 35.140, nr. 2: Initiatiefnota van de leden De Groot (D66) en Bromet (GL) over Droge Voeten: Voor een klimaatbestendig Nederland; Kamerstukken II, 27.625, nr. 461: Motie van de leden De Groot en Bromet over het toekomstbestendig maken van besluitvorming in waterschappen.

Kamerstukken II, 35.608, nr. 13.

Kamerstukken II, 35.608, nr. 2.

Kegge, R., en Boogaard, G.(2018). "De programmatische aanpak getoetst."Tijdschrift voor Milieu en Recht, 45, 96-104.

kelderluikfactoren:": HR 6 december 1965

Kerngroep Regionale Waterkeringen (2005). Ontwikkelingsprogramma regionale waterkeringen

Ketelaar, F.C.J. (1978). Oudezakelijke rechten vroeger, nu en in de toekomst. Zwolle: Tjeenk Willink; art. 69 Overgangswet nieuw burgerlijk wetboek https://doi.org/10.1163/9789004610132

Kooiman, D. (1928-1932). Waterstaatwetgeving. Alphen aan den Rijn:Samson.

Krw, art. 2 punt 38

Landelijke Werkgroep Evaluatie Watertoets (2006). Watertoets-proces op weg naar bestemming; Landelijke Evaluatie Watertoets 2006. Den Haag/Lelystad: Ministerie van V&W

Lange, H.J. de, Lammertsma, D.R., Keizer-Vlek, H. en Haan, M.D. (2013). De invloed van watervogels op de bacteriologische zwemwaterkwaliteit. STOWA-rapport 2013-12. Amers-foort: , STOWA.

Maas, W.J.M. (1963). De Dijkwet van 1810; een algemene bijdragenwet in de Franse tijd Rotterdam/'s-Gravenhage:Nijgh & Van Ditmar.

Maas, W.J.M. (1963).De Dijkwet van 1810; een algemene bijdragenwet in de Franse tijd. Rotterdam/'s-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar

Meijerink, S.V. (1999). Conflict and cooperation on the Scheldt river basinnhttps://doi.org/10.1007/978-94-015-9200-0

A case study of decision making on international Scheldt issues between 1967 and 1997. Dordrecht:Kluwer https://doi.org/10.1007/978-94-015-9200-0

Memorie van Toelichting, Kamerstukken II, 27.922, nr. 3, p. 13-14

Minister van BinnenlandseZaken en Koninkrijksrelaties, Circulaire benoeming, herbenoeming en klankbordgesprekken burgemeester, ingangsdatum 1 oktober 2017

Ministerie van Infrastructuur en Milieu (2014).Samenvatting Stroomgebiedbeheerplannen 2016-2021 Overstromingsrisicobeheerplannen 2016-2021. Den Haag: Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Mostert, E. (2006). "Integrated water resources management in the Netherlands; How concepts function."Journal of Contemporary Water Research & Education(135): 19-27. https://doi.org/10.1111/j.1936-704X.2006.mp135001003.x

Mostert, E. (2012), "Water management on the Island of IJsselmonde 1000-1953; Polycentric governance, adaptation and petrification."Ecology and Society,17 (3):12 https://doi.org/10.5751/ES-04956-170312

Mostert, E. (2012), "Water management on theIsland of IJsselmonde 1000-1953; Polycentric governance, adaptation and petrification."Ecology and Society17 (3), 12 https://doi.org/10.5751/ES-04956-170312

https://doi.org/10.5751/ES-04956-170312

Mostert, E. (2017), "Between arguments, interests and expertise: the institutional development of the Dutch water boards 1953-present."Water History, 9, p. 129-146 https://doi.org/10.1007/s12685-016-0154-1

Mostert, E. (2017). "Between arguments, interests and expertise: the institutional development of the Dutch water boards, 1953-present." Water History9:129-146. https://doi.org/10.1007/s12685-016-0154-1

Mostert, E. (2017). "Between arguments, interests and expertise: the institutional development of the Dutch water boards, 1953-present." Water History9:129-146. https://doi.org/10.1007/s12685-016-0154-1

Mostert, E. (2020). "Law and Politics in River Basin Management; The Implementation of the Water Framework Directive in the Nether-lands." In: Water 12 (2) https://doi.org/10.20944/preprints202010.0230.v1

Mostert, E. (2020). "Water and national identity in the Netherlands; the history of an idea." Water History., 12, p. 311-329 https://doi.org/10.1007/s12685-020-00263-3

Mostert, E. en S.J. Junier (2009). "The European flood risk directive: challenges for re-search." Hydrology and Earth System Sciences Discussions.6: 4961-4988, p. 4967 https://doi.org/10.5194/hessd-6-4961-2009

MvT Bkmw 2009, Stb. 2010, nr. 15, p. 22

MvT Invoeringswet Omgevingswet, Tweede Kamer 34.986, nr. 3, p. 512.

MvT Wetsvoorstel gemeentelijke watertaken, Kamerstukken II 30.578,nr. 3, p. 21-22

MvT, Kamerstukken II, 30.895, nr. 3, pp. 43-44.

Nationaal Waterplan 2009-2015, p. 106

Nieuwe Agrarische Schadeverzekeringen 2003, Regeling brede weerverzekering (titel 4.1 van de Regeling Europese EZK-en LNV-subsidies).

NN (2021). Handreiking Stedelijk waterbeheer onder de Omgevingswet: Praktisch werk maken van wettelijke taken en maatschappelijke opgaven, versie april 2021. Den Haag: Ministerie van Infra-structuur en Waterstaat.

Notitie Pragmatische Implementatie Europese Kaderrichtlijn Water in Nederland; van beelden naar betekenis, Kamerstukken II, 28.808, nr. 12

Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst; Coalitieakkoord 2021 -2025 VVD, D66, CDA en ChristenUnie, 15 december 2021, p. 14

Onrust, F, en L. Boerema (2016)."De Wet natuurbescherming: soortenbescherming", in: Journaal Flora en fauna: actualiteiten over soorten-en gebiedsbescherming. 3:79-90

Ontwerp Nationaal Water Programma 2022-2027, maart 2021

Organisatie Voor Beroepsvissers, Vis en Water Magazine, jaargang 3, no. 2. 2003

Oude Elferink, A.G. (2021).Identificatie en analyse van relevante regelgeving en beleid in het kader van het project "Beleid en regelgeving informatiesysteem Noordzee" (BREIN); Herziening 2021.Utrecht: Netherlands Institute for the Law of the Sea (NILOS), Universiteit Utrecht.

Overstromingsrisicobeheerplan Rijn, Maas, Schelde en Eems 2022-2027, bijlagebijNationaal Water Programma2022-2027.

P.H. van den Heuvell; Korf, J. (1977). Hoofdstuk 1 in: O. Moorman van Kappen, J. Korf, enO.W.A. vanVerschuer (red.).Tieler-en Bommelerwaarden 1327-1977; grepen uit de geschiedenis van 650 jaar waterstaatszorg in Tielerwaard en Bommelerwaard. Tiel.

Page, B. enM. Kaika (2003). "The EU Water Framework Directive: Part 2. Policy innovation and the shifting choreography of governance."European Environment13: 328-343 https://doi.org/10.1002/eet.332

Postma, C.(1989). Het hoogheemraadschap van Delfland in de middeleeuwen 1289-1589. Hilversum:Verloren

Prejudiciële beslissing Hof van Justitie van de Europese Unie van 1 juli 2015 (zaak C-461/13), ECLI:EU:C:2015:433

Projectteam stroomgebiedbeheerplannen (2009). Stroomgebiedbeheerplannen 2009-2015; Samenvatting Eems, Maas, Rijndelta en Schelde. Ministerie van IenM, ministerie van VROM en ministerie van LNV, p. 10

Ravels, B.P.M. van (1999). "Planologische schaduwschade." In: A. v. Hall, T.G. Drupsteen en H.J.M. Havekes (red.).De staat van water: opstellen over juridische, technische, financiële en politiek-bestuurlijke aspecten van waterbeheer. Den Haag: Koninklijke Vermande: 195-216.

Rechtbank Zeeland-West-Brabant 22-4-2016 (ECLI:NL:RBZWB:2016:2484)

Rijswick H.F.M.W., en C.W.Backes (2015)."Ground breaking landmark case on environmental quality standards?; The consequences of the CJEU 'Weser judgement' (C-461/13) for water policy and law and quality standards in EU environmental law." Journal for European Environmental & Planning Law12 (3-4): 363-377 https://doi.org/10.1163/18760104-01204008

Rijswick, H.F.M.W. van (red.)(2008). EG-rechten de praktijk van het waterbeheer. Utrecht: STOWA.

Rioned en KIWA (1998). Optimalisatie van de waterketen: winst door samenwerking.Nieuwegein: KIWA

RIZA (2003). De watertoets leeft!; Evaluatie van de bekendheid met en de toepassing van de watertoets.Lelystad: Rijkswaterstaat/RIZA

Röell, J. (1866). Historisch-staatsregtelijk onderzoek naar het algemeen en het bijzonder bestuur van den waterstaat in Nederland van 1795-1848. Utrecht

Rosema, M., P. Kanne, en L.K. Kranenburg (2016)."Het 'Oekraïne-referendum'in de ogen van de kiezers."In: Heringa,A.W.(red.) Het eerste raadgevend referendum; het EU-Oekraïne Associa-tieakkoord. Den Haag: Montesquieu Instituut, pp 101-125

Rosenthal, U., et al.(2001). Crisis; Oorzaken, gevolgen, kansen. Alphen aan den Rijn: Kluwer.

Royal HaskoningDHV (2021). Ex ante analyse waterkwaliteit, Bijlage bij Kamerstukken 27.625, nr. 555

Ru, H.J. de (2011). "(Staatsrechtelijke) kanttekeningen bij wetgevingsproces; Evenwicht tussen overheid en bedrijfsvoering. "Waterspiegel; Opinieblad van de Vereniging van waterbedrijven in Nederland (Vewin),14 (3), 36-37.

RvS, 20-11-2002, 200105188/1 https://doi.org/10.1159/000057817

RvSt (Grote kamer) 2-2-2022 (ECLI:NL:RVS:2022:285).

RvSt 13-1-2021 (ECLI:NL:RVS:2021:58). https://doi.org/10.1177/1758573220985034

RvSt 14-8-2013 (ECLI:NL:RVS:2013:750) https://doi.org/10.1038/embor.2013.121

RvSt 16-10-2019 (ECLI:NL:RVS:2019:3479) https://doi.org/10.1016/S1464-2859(19)30291-3

RvSt 25-11-2015(ECLI:NL:RVS:2015:3642)

RvSt 2-5-2012 (ECLI:NL:RVS:2012:BW4559)

RvSt 25-2-2014 (ECLI:NL:RVS:2014:2357)

RvSt 26-5-2021 (ECLI:NL:RVS:2021:1094)

RvSt 27-12-2012, zaaknr. 201109598/1/R3

RvSt 28-5-2014, zaaknr. 201308071/1/R3

RvSt 28-7-2010 (ECLI:NL:RVS:2010:BN2669

RvSt 28-9-2016, zaaknr. 201604566/1/A2

RvSt 6-2-2019 (ECLI:NL:RVS:2019:367)

RvSt 8-7-2015 (ECLI:NL:RVS:2015:2154 en ECLI:NL:RVS:2015:2159)

RvSt13-06-2018 / 201703571/1/A1

Santbergen, L. (2013). Ambiguous ambitions in the Meuse Theatre: The impact of the water framework directive on collective-choice rules for integrated river basin management. Delft: Eburon, Annex V.

Smit, C. (1966). De Scheldekwestie. Rotterdam:Stichting Nederlands Vervoerswetenschappelijk Instituut;

Staatssecretaris IenM, EU Richtlijn Overstromingsrisicobeheer (ROR); Het toepassingsbereik. 25 oktober 2011. (http://www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/wetgeving-beleid/eu-richtlijn/lender-ror/, bekeken 13 september 2013)

Stb 1997, nr. 386, Kamerstukken 24.546

Steenstra, M., et al. (2012).Evaluatie van het procesinstrument watertoets 2011; Koepelnotitie met conclusies en aanbevelingen. Den Haag: Rijkswaterstaat

Steyaert, P. en G. Ollivier (2007). "The European Water Framework Directive: How Ecological Assumptions Frame Technical and Social Change."Ecology and Society12 (1) https://doi.org/10.5751/ES-02018-120125

Stichting Rioned (2006). Stedelijke Wateropgave; Vergelijking normen voor water op straat en inundatie. Ede: Stichting Rioned.

STOWA (2018). Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water 2021-2027. 3edruk. Amersfoort:Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer.(www.stowa.nl/publicaties/referenties-en-maatlatten-voor-natuurlijke-watertypen-voor-de-kaderrichtlijn-water-2021)

Strubbe, J. (1988). "De politieke geschiedenis en het internationale statuut van de Westerschelde." De Water(43): 237-241

Strubbe, J. (1995). "Het verdrag inzake de verruiming van de Westerschelde in historisch perspectief."De Water (85): 233-236

Studiecommissie Waterschappen (1974). Het Waterschap en zijn Toekomst. 's-Gravenhage:Staats-uitgeverij

Stuurman, S. (1992). Wacht op onze daden: het liberalisme en de vernieuwing van de Nederlandse staat. Amsterdam:Bert Bakker

Thorbecke, J.R. (1843). Brief aan een lid der Staten van Gelderland, over de magt der Provinciale Staten uit Art. 220 der Grondwet. Leiden

Tielhof, M. van (2015). "Waterschappen als de oudste democratische instellingen van Nederland; Het ontstaan van een mythe."Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis, 25, p. 87-98

Tielhof, M. van (2021). Consensus en conflict; Waterbeheerin de Nederlanden 1200-1800. Hilversum:Verloren

Tielhof, M. van, en P.J.E.M. van Dam (2006). Waterstaat in stedenland: het hoogheemraadschap van Rijnland voor 1857. Utrecht:Matrijs

Tonnaer, F.P.C.L.(1990).Het Nederlandse milieurecht in ontwikkeling.Alphen aan den Rijn: Samsom H.D. Tjeenk Willink, hoofdstuk 3

Toonen, Th.A.J. en M.C.S. Glim (2000). Een bestuursschouw van het waterschap, studie in opdracht van het Inter-provinciaal Overleg (IPO). Utrecht:Ernst & Young Consulting.

Tweede Kamer 2003-2004, 28.808, nr. 26-29

Uitvoeringsbesluit (EU) 2020/1073 van de Commissie van 17 juli 2020 tot verlening van een door Nederland gevraagde derogatie op grond van Richtlijn 91/676/EEG

Unie van Waterschappen (2003). Normering regionale wateroverlast. Den Haag, Unie van Waterschappen

Unie van Waterschappen en Interprovinciaal Overleg (2004). Visie op regionale waterkeringen. Den Haag, Unie van Waterschappen

van HJEU11 september 2014, Commissie/Duitsland, C-525/12, ECLI:EU:C:2014:2202, betreffende de interpretatie van "waterdiensten";en van het Wezer-arrest

Van Wieringen, D.R.G. et al. (2022). Gaat Nederland de KRW doelen halen?; Een analyse op KRW-doelbereik eninzicht in mogelijke consequenties. Utrecht: Witteveen+Bos

Ven, G.P. van de (2003). Leefbaar laagland; Geschiedenis van de waterbeheersing en landaanwinning in Nederland.5e dr., Utrecht: Matrijs

Vewin, Lobby-agenda 2021-2022. Den Haag: Vewin

Vierde Nota van wijziging, Kamerstukken II, 30.895, nr. 47.

VNG (2004).Handreiking stedelijk waterplan VNG en UvW; Handreiking Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Unie van Waterschappen (UvW) voor gemeente en waterschap om te komen tot een gezamenlijk stedelijk waterplan. Den Haag:VNG Uitgeverij.

Voortgangsbrief Omgevingswet van de minister voor VRO van 14 oktober 2022

Vries Azn., G.de(1876). Het dijks-en molenbestuur in Holland's Noorderkwartier onder de grafelijke regeering en gedurende de Republiek.Amsterdam: Van der Post

Vrijheid en verantwoordelijkheid; Regeerakkoord VVD-CDA, 30 september 2010

Waterwet, Memorie van Toelichting, Kamerstukken II, 30.818, nr. 3, p. 88

Website Verbond van Verzekeraars, www.verzekeraars.nl/verzekeringsthemas/duurzaam-heid-en-klimaat/duurzaamheid-en-klimaat/klimaat/infographic-verzekerbaarheid-klimaatrsico-s/overstroming(geraadpleegd op 28 juni 2022).

Werkgroep IBO Bekostiging Waterbeheer (2004).IBO BekostigingWaterbeheer, p. 54.

Werkgroep Watertoets (2009). Handreiking Watertoetsproces 3, p. 1

Wet grenzen Nederlandse territoriale zee, Uitvoeringsbesluit ex artikel 1 Machtigingswetinstelling visserijzone

Wet regeling provincie-en gemeentegrenzen langs de Noordzeekust van Den Helder tot en met Sluis

Wet tot gemeentelijke indeling van de Waddenzee, Wet tot provinciale indeling van de Waddenzee

Wijziging van de Waterschapswet tot het instellen van een overgangsbestuur voor op 1 januari 2013 ingestelde waterschappen, het uitstellen van de waterschapsverkiezingen van 2012 en het bieden van ruimte voor verlaging van onevenredige waterschapsheffingen voor agrarische grondeigenaren, Kamerstukken 33.097

Wijziging van de Waterwet en de Waterschapswet en intrekking van de wet van 18 december 1985, houdende enige voorzieningen ten behoeve van de inzet en bekostiging van muskusrat-tenvangers, tot regeling van de zorgplicht ter voorkoming van schade aan waterstaatswerken veroorzaakt door muskusratten en van financiële bijdragen aan verbetering van primaire water-keringen van de waterschappen, Kamerstukken 32474

WL/RBA Centre (1997). Onderzoek rond de Kaderrichtlijn waterbeheer; De stroomgebiedsbenadering en het Nederlandse waterbeheer; Deel I: Inventarisatie, RIZA rapport 98.031

Wolsink, M. (2003). "Reshaping the Dutch planning system: a learning process?"Environment and Planning A35: 705-723 https://doi.org/10.1068/a35173

www.infomil.nl/onderwerpen/klimaat-lucht/handboek-water

Zaak C-322/00

Image of Broek op Langedijk during the 1900-1960 time period.

Published

October 19, 2022

Details about the available publication format: View PDF

ISBN-13 (15)

978-94-6366-205-5

Publication date (01)

2022-10-19